《声无哀乐论》拼音译文赏析

  • shēng
    lún
  • [
    liǎng
    hàn
    ]
    kāng
  • yǒu
    qín
    wèn
    dōng
    zhǔ
    rén
    yuē
    wén
    zhī
    qián
    lún
    yuē
    zhì
    shì
    zhī
    yīn
    ān
    wáng
    guó
    zhī
    yīn
    zhì
    luàn
    zài
    zhèng
    ér
    yīn
    shēng
    yìng
    zhī
    zhī
    qíng
    biǎo
    jīn
    shí
    ān
    zhī
    xiàng
    xíng
    guǎn
    xián
    yòu
    zhòng
    wén
    sháo
    shí
    shùn
    zhī
    zhá
    tīng
    xián
    zhī
    zhòng
    guó
    zhī
    fēng
    rán
    zhī
    shì
    xiān
    xián
    suǒ
    jīn
    weí
    shēng
    ruò
    yǒu
    jiā
    xùn
    jīn
    qǐng
    wén
    shuō
    zhǔ
    rén
    yìng
    zhī
    yuē
    jiǔ
    zhì
    kěn
    zhěng
    jiù
    lìng
    shì
    làn
    míng
    shí
    jīn
    méng
    dǎo
    jiāng
    yán
    yān
    tiān
    wàn
    guì
    shēng
    hán
    shǔ
    dài
    wǎng
    xíng
    chéng
    zhāng
    weí
    weí
    yīn
    yīn
    shēng
    zhī
    zuò
    yóu
    chòu
    weì
    zài
    tiān
    zhī
    jiān
    shàn
    shàn
    suī
    zāo
    zhuó
    luàn
    ruò
    ér
    biàn
    zēng
    cāo
    gǎi
    zaī
    gōng
    shāng
    shēng
    yīn
    xié
    rén
    xīn
    zhì
    yuàn
    qíng
    zhī
    suǒ
    zhōng
    rén
    zhī
    qíng
    yīn
    suǒ
    yòng
    meǐ
    weí
    zhī
    jié
    shǐ
    使
    zhì
    shāng
    zhì
    yín
    jiào
    rán
    yún
    yún
    zhōng
    yún
    zaī
    yún
    yún
    yún
    zaī
    yīn
    ér
    yán
    feī
    jìng
    zhī
    shí
    feī
    beī
    zhī
    zhǔ
    míng
    zhī
    shū
    fāng
    tóng
    shǐ
    使
    cuò
    ér
    yòng
    zhī
    huò
    wén
    ér
    huān
    huò
    tīng
    ér
    rán
    ér
    zhī
    qíng
    jūn
    jīn
    yòng
    jūn
    tóng
    zhī
    qíng
    àn
    běn
    zuò
    gǎn
    yòu
    tuō
    tóng
    shì
    shuō
    ·
    wén
    xué
    piān
    zhù
    gǎi
    ér
    wàn
    shū
    zhī
    shēng
    feī
    yīn
    shēng
    zhī
    cháng
    zaī
    rán
    shēng
    yīn
    gǎn
    rén
    zhī
    zuì
    shēn
    zhě
    láo
    zhě
    shì
    zhě
    gōng
    neì
    yǒu
    beī
    tòng
    zhī
    xīn
    qiè
    yán
    yán
    chéng
    shī
    shēng
    chéng
    yīn
    ér
    yǒng
    zhī
    ér
    tīng
    zhī
    xīn
    dòng
    shēng
    qíng
    gǎn
    yán
    juē
    tàn
    weì
    jué
    ér
    liú
    lián
    xīn
    zàng
    xīn
    neì
    shēng
    ér
    hòu
    shēng
    xiàng
    ér
    xīn
    yǒu
    zhǔ
    yǒu
    zhǔ
    zhī
    xīn
    yīn
    xiàng
    zhī
    shēng
    suǒ
    jiào
    weí
    ér
    zhī
    chuī
    wàn
    tóng
    ér
    shǐ
    使
    zaī
    fēng
    zhī
    liú
    suì
    chéng
    zhèng
    shì
    guó
    shǐ
    míng
    zhèng
    jiào
    zhī
    shī
    shěn
    guó
    fēng
    zhī
    shèng
    shuaī
    yín
    yǒng
    qíng
    xìng
    fěng
    shàng
    yuē
    wáng
    guó
    zhī
    yīn
    zēng
    cán
    fán
    zhě
    shēng
    mín
    suǒ
    jiē
    zhuàn
    qíng
    bié
    yǒu
    shǔ
    ér
    zhě
    weì
    gān
    weí
    chèng
    jīn
    jiǎ
    xián
    ér
    xīn
    ér
    qíng
    zēng
    zēng
    shǔ
    ér
    xián
    shǔ
    ér
    weì
    zhī
    rén
    zēng
    ér
    weì
    zhī
    zēng
    rén
    suǒ
    weì
    zhī
    weì
    suǒ
    ér
    weì
    zhī
    weì
    zaī
    yóu
    yán
    zhī
    wài
    neì
    shū
    yòng
    míng
    shēng
    yīn
    dāng
    shàn
    è
    weí
    zhǔ
    guān
    dāng
    qíng
    gǎn
    shēng
    yīn
    míng
    shí
    jìn
    rán
    jiàn
    qiě
    zài
    cǎi
    shī
    guān
    bié
    fēng
    rèn
    shēng
    jué
    zāng
    fǒu
    zaī
    yòu
    zhòng
    wén
    sháo
    tàn
    zhì
    shì
    juē
    yīn
    shēng
    zhī
    shùn
    zhī
    rán
    hòu
    tàn
    meǐ
    xié
    jīn
    míng
    duān
    guò
    bàn
  • qín
    nán
    yuē
    fāng
    wàn
    shū
    rán
    zhī
    qíng
    jiàn
    xīn
    dòng
    zhōng
    ér
    shēng
    chū
    xīn
    suī
    tuō
    zhī
    yīn
    zhī
    shēng
    shàn
    tīng
    chá
    zhě
    yào
    jiào
    zhī
    shǐ
    使
    guò
    qín
    ér
    zhōng
    zhī
    suǒ
    zhì
    rén
    qìng
    ér
    chǎn
    shí
    xīn
    rén
    chén
    ér
    yán
    yuān
    shěn
    shēng
    shǔ
    zhě
    jià
    zhì
    cháng
    yīn
    jiè
    yàn
    zaī
    xīn
    zhě
    xíng
    weí
    zhī
    dòng
    qíng
    beī
    zhě
    shēng
    weí
    zhī
    rán
    xiāng
    yìng
    táo
    weí
    shén
    míng
    zhě
    néng
    jīng
    zhī
    ěr
    néng
    zhě
    shēng
    zhòng
    weí
    nán
    néng
    zhě
    shēng
    guǎ
    weí
    jīn
    weì
    shàn
    tīng
    ér
    weì
    zhī
    shēng
    chá
    zhī
    jiàn
    fāng
    zhī
    duō
    biàn
    ér
    weì
    shēng
    yīn
    yòu
    yún
    xián
    yán
    yán
    zēng
    rán
    yǒu
    xián
    rán
    hòu
    shēng
    yǒu
    rán
    hòu
    zēng
    chéng
    dàn
    dāng
    gòng
    míng
    ěr
    zhī
    zuò
    yǒu
    yóu
    ér
    rán
    weí
    shēng
    shǐ
    使
    yīn
    shǐ
    使
    gǒu
    yóu
    shēng
    gēng
    weí
    yǒu
    shí
    míng
    shí
    xié
    yòu
    yún
    cǎi
    shī
    guān
    bié
    fēng
    zhòng
    tàn
    sháo
    yīn
    zhī
    zhì
    shì
    juē
    shì
    yán
    qiě
    shī
    xiāng
    zòu
    cāo
    ér
    zhòng
    wén
    wáng
    zhī
    róng
    shī
    juān
    jìn
    ér
    shí
    wáng
    guó
    zhī
    yīn
    níng
    jiǎng
    shī
    ér
    hòu
    xià
    yán
    rán
    hòu
    píng
    zaī
    jiē
    shén
    miào
    jiàn
    dài
    liú
    wén
    ér
    zōng
    xiōng
    shì
    qián
    shǐ
    weí
    meǐ
    tán
    jīn
    zhī
    jìn
    zhī
    suǒ
    jiàn
    ér
    weí
    xiàn
    nǎi
    qián
    xián
    zhī
    shí
    weī
    zhī
    miào
    chá
    xié
  • zhǔ
    rén
    yuē
    nán
    yún
    suī
    wàn
    shū
    shàn
    tīng
    chá
    zhě
    yào
    jiào
    zhī
    jià
    zhì
    cháng
    yīn
    jiè
    yàn
    zhōng
    zhī
    yún
    yún
    shì
    weí
    xīn
    beī
    zhě
    suī
    tán
    xiào
    qíng
    huān
    zhě
    suī
    yīng
    juē
    yóu
    néng
    wài
    xíng
    kuáng
    chá
    zhě
    weí
    jiù
    lìng
    shēng
    yīn
    zhī
    cháng
    yóu
    weì
    dāng
    yǒu
    ěr
    yòu
    yuē
    tīng
    shēng
    zhī
    zhòng
    guó
    zhī
    fēng
    shī
    xiāng
    zòu
    cāo
    ér
    zhòng
    wén
    wáng
    zhī
    róng
    àn
    suǒ
    yún
    weí
    wén
    wáng
    zhī
    gōng
    fēng
    zhī
    shèng
    shuaī
    jiē
    xiàng
    zhī
    shēng
    yīn
    shēng
    zhī
    qīng
    chóng
    hòu
    shì
    xiāng
    juān
    zhī
    qiǎo
    néng
    zhī
    jiāng
    lái
    ruò
    rán
    zhě
    sān
    huáng
    jué
    jīn
    shǔ
    shì
    zaī
    ruò
    guǒ
    rán
    wén
    wáng
    zhī
    cāo
    yǒu
    cháng
    sháo
    zhī
    yīn
    yǒu
    dìng
    shǔ
    biàn
    cāo
    shēng
    xiàng
    suǒ
    weì
    shēng
    yīn
    zhī
    cháng
    zhōng
    zhī
    chù
    leì
    shì
    ruò
    yīn
    shēng
    cháng
    zhōng
    chù
    leì
    guǒ
    rán
    xié
    zhòng
    zhī
    shí
    weī
    zhá
    zhī
    shàn
    tīng
    jiē
    wàng
    shén
    shì
    ér
    zhuī
    weí
    ěr
    lìng
    tiān
    xià
    huò
    shēng
    yīn
    zhī
    dào
    yán
    jìn
    ér
    tuī
    shǐ
    使
    shén
    miào
    nán
    zhī
    hèn
    tīng
    dāng
    shí
    rén
    ér
    tàn
    suǒ
    wǎng
    hòu
    shēng
    tuī
    leì
    biàn
    dāng
    xiān
    qiú
    zhī
    rán
    zhī
    dìng
    rán
    hòu
    jiè
    míng
    zhī
    ěr
    jīn
    weì
    zhī
    xīn
    ér
    duō
    shì
    qián
    yán
    weí
    tán
    zhèng
    wǎng
    qiǎo
    néng
    yòu
    nán
    yún
    zhī
    zuò
    yóu
    zēng
    zhī
    yóu
    xián
    weí
    shēng
    shǐ
    使
    ér
    yīn
    shǐ
    使
    gǒu
    yóu
    shēng
    gēng
    weí
    yǒu
    shí
    yǒu
    hǎo
    chǒu
    chǒu
    shēng
    yǒu
    shàn
    è
    zhī
    rán
    zhì
    rén
    qíng
    zhī
    biàn
    zhī
    weí
    zhǐ
    rán
    jiē
    neì
    dài
    ér
    chéng
    ěr
    zhì
    shì
    huì
    xiān
    gòu
    xīn
    dàn
    yīn
    shēng
    xiǎn
    qián
    lún
    míng
    cháng
    jīn
    jià
    tán
    zhèng
    míng
    háo
    ěr
    weí
    shēng
    yīn
    zēng
    zhī
    shēng
    xián
    rán
    shēng
    zhī
    gǎn
    rén
    xīn
    yóu
    jiǔ
    zhī
    rén
    qíng
    jiǔ
    gān
    weí
    zhǔ
    ér
    zuì
    zhě
    weí
    yòng
    jiàn
    huān
    weí
    shēng
    ér
    weì
    shēng
    yǒu
    jiàn
    weí
    jiǔ
    shǐ
    使
    ér
    weì
    jiǔ
    yǒu
    zhī
  • qín
    nán
    yuē
    guān
    cǎi
    tiān
    xià
    zhī
    tōng
    yòng
    xīn
    biàn
    neì
    ér
    yìng
    wài
    jiào
    rán
    jiàn
    shēng
    yīn
    zhī
    zhě
    xīn
    yìng
    gǎn
    ér
    dòng
    shēng
    cóng
    biàn
    ér
    xīn
    yǒu
    shèng
    shuaī
    shēng
    lóng
    shā
    tóng
    jiàn
    shēn
    shēng
    biàn
    便
    dāng
    xié
    zhāng
    zhěn
    xíng
    shēng
    yīn
    shēng
    yīn
    dāng
    yǒu
    dàn
    àn
    zhě
    néng
    shí
    zhī
    zhì
    zhōng
    zhī
    suī
    zāo
    cháng
    zhī
    shēng
    yǐng
    rán
    jiàn
    jīn
    méng
    miàn
    qiáng
    ér
    lóu
    zhāo
    qiū
    háo
    bǎi
    xún
    yán
    zhī
    míng
    àn
    shū
    néng
    shǒu
    zhǐ
    chǐ
    zhī
    ér
    lóu
    zhī
    chá
    zhí
    zhōng
    tòng
    zhī
    tīng
    ér
    caī
    zhōng
    zhī
    cōng
    jiē
    weì
    rén
    weí
    wàng
  • zhǔ
    rén
    yuē
    nán
    yún
    xīn
    yìng
    gǎn
    ér
    dòng
    shēng
    cóng
    biàn
    ér
    xīn
    yǒu
    shèng
    shuaī
    shēng
    jiàng
    shā
    zhī
    qíng
    xíng
    shēng
    yīn
    zhōng
    zhī
    suī
    zāo
    cháng
    zhī
    shēng
    yǐng
    rán
    jiàn
    ruò
    suǒ
    yán
    zhuó
    zhì
    zhī
    bǎo
    shǒu
    yáng
    zhī
    biàn
    zhī
    yuān
    zhī
    beī
    xiāng
    zhī
    hán
    zhàn
    zhī
    zhī
    qiān
    biàn
    bǎi
    tài
    shǐ
    使
    yǒng
    zhī
    tóng
    shǔ
    dàn
    zhī
    weī
    zhōng
    zhī
    shěn
    qíng
    ěr
    weí
    tīng
    shēng
    zhě
    guǎ
    zhòng
    chá
    qíng
    zhě
    xiǎo
    weí
    tóng
    chū
    shēn
    zhě
    shí
    zhī
    shè
    shǐ
    使
    cóng
    xià
    zhī
    dāng
    cāo
    míng
    guǎn
    kǎo
    yīn
    zhī
    nán
    fēng
    zhī
    shèng
    shuaī
    bié
    zhèng
    zhī
    yín
    zhèng
    shí
    xīn
    zhī
    shèn
    xué
    xūn
    zhī
    tóng
    yòng
    chū
    leì
    shǐ
    使
    cháng
    zhī
    yán
    leì
    tián
    ér
    leì
    zhī
    zhě
    ròu
    hàn
    ?
    zuó
    biàn
    便
    chū
    zhǔ
    yóu
    ?
    jiǔ
    zhī
    náng
    suī
    zuó
    tóng
    ér
    jiǔ
    weì
    biàn
    shēng
    zhī
    suǒ
    chū
    dāng
    hán
    zhī
    qiě
    xián
    chí
    liù
    jīng
    zhāng
    sháo
    xià
    xiān
    wáng
    zhī
    zhì
    suǒ
    dòng
    tiān
    gǎn
    guǐ
    shén
    jīn
    yún
    shēng
    yīn
    xiàng
    ér
    zhuàn
    xīn
    weí
    zhì
    tuō
    zhī
    shǐ
    shèng
    rén
    xián
    guǎn
    ěr
    nǎi
    yīn
    quán
    shùn
    mìng
    kuí
    shí
    shí
    yīn
    xié
    shén
    rén
    yán
    zhī
    zhì
    suī
    dài
    shèng
    rén
    ér
    zuò
    shèng
    rén
    zhí
    zhě
    yīn
    shēng
    yǒu
    rán
    zhī
    ér
    rén
    qíng
    xié
    zhī
    yīn
    chéng
    jīn
    shí
    zhì
    zhī
    shēng
    guǎn
    xián
    xiān
    háo
    yǒu
    xíng
    chá
    míng
    àn
    gōng
    ěr
    ruò
    nǎi
    shuǐ
    shuǐ
    shú
    zhī
    zaī
  • qín
    nán
    yuē
    suī
    zhòng
    yǒu
    yǐn
    zhāo
    gōng
    nán
    rán
    dāng
    yǒu
    suǒ
    jiù
    ruò
    wén
    niú
    míng
    zhī
    sān
    weí
    shī
    kuàng
    chuī
    zhī
    nán
    fēng
    jìng
    chǔ
    shī
    bài
    yáng
    shé
    tīng
    wén
    ér
    ér
    shěn
    sāng
    jiā
    fán
    shǔ
    shì
    jiē
    xiào
    shàng
    shì
    shì
    xián
    jiàn
    zài
    tuī
    ér
    yán
    shèng
    shuaī
    xiōng
    shēng
    yīn
    jīn
    ruò
    weì
    zhī
    wǎng
    qián
    yán
    wǎng
    jiē
    weí
    yòng
    zhī
    yán
    tōng
    lún
    weì
    zhī
    huò
    ān
    ruò
    néng
    míng
    suǒ
    xiǎn
    suǒ
    yóu
    shè
    èr
    lún
    yuàn
    chóng
    wén
    zhī
  • zhǔ
    rén
    yuē
    weì
    néng
    fǎn
    sān
    zhě
    ér
    wàng
    yán
    shì
    qián
    lún
    lüè
    ér
    weì
    xiáng
    jīn
    fán
    xún
    huán
    zhī
    nán
    gǎn
    jié
    xié
    niú
    néng
    zhī
    zhī
    sāng
    shēng
    sān
    zhī
    hán
    beī
    jīng
    nián
    yuàn
    weí
    xīn
    rén
    tóng
    shòu
    xíng
    ěr
    yòu
    zhī
    suǒ
    qiě
    niú
    feī
    rén
    leì
    dào
    xiāng
    tōng
    ruò
    weì
    míng
    shòu
    jiē
    néng
    yǒu
    yán
    shòu
    xìng
    xiǎo
    zhī
    weí
    chèng
    ér
    lún
    shì
    yóu
    zhuàn
    yán
    ěr
    weí
    kǎo
    shēng
    yīn
    ér
    zhī
    qíng
    feī
    suǒ
    weí
    nán
    ruò
    weì
    zhī
    zhě
    weí
    dāng
    chù
    ér
    suǒ
    zhī
    jīn
    qiě
    xiān
    suǒ
    zhě
    qǐng
    wèn
    shèng
    rén
    rén
    dāng
    zhī
    suǒ
    yán
    fǒu
    nán
    zhě
    yuē
    zhī
    zhī
    zhī
    zhī
    zhī
    míng
    zhī
    yuàn
    jiè
    zhī
    nán
    jiàn
    shí
    zhī
    huò
    dāng
    guān
    jiē
    shí
    yán
    xié
    jiāng
    chuī
    míng
    guǎn
    jiào
    yīn
    xié
    guān
    cǎi
    xīn
    xié
    weí
    zhī
    xīn
    yóu
    suī
    yán
    yóu
    jiāng
    zhī
    zhī
    zhī
    zhī
    zhī
    dào
    dài
    yán
    ruò
    chuī
    jiào
    yīn
    zhī
    xīn
    jià
    lìng
    xīn
    zhì
    ér
    yán
    鹿
    chá
    zhě
    dāng
    yóu
    鹿
    zhī
    weí
    xīn
    suǒ
    yán
    yán
    huò
    zhèng
    xīn
    ruò
    dāng
    guān
    jiē
    ér
    zhī
    yán
    weí
    xué
    yán
    suǒ
    shī
    rán
    hòu
    zhī
    zhī
    guì
    cōng
    míng
    zaī
    yán
    feī
    rán
    dìng
    zhī
    fāng
    shū
    tóng
    shì
    háo
    míng
    weí
    biāo
    shí
    ěr
    shèng
    rén
    qióng
    weì
    rán
    xún
    weī
    zhào
    gǒu
    weī
    zhào
    suī
    jìn
    jiàn
    zhī
    yán
    qiáng
    tōng
    tuī
    wǎng
    zhī
    zhī
    niú
    míng
    quán
    yòu
    nán
    yún
    shī
    kuàng
    chuī
    zhī
    nán
    fēng
    jìng
    chǔ
    duō
    shēng
    yòu
    zhī
    suǒ
    qǐng
    wèn
    shī
    kuàng
    chuī
    zhī
    shí
    chǔ
    guó
    zhī
    fēng
    xié
    xiāng
    qiān
    shēng
    ruò
    zhèng
    shí
    chǔ
    fēng
    lái
    zhōng
    xié
    chǔ
    nán
    yǒu
    yuè
    beǐ
    yǒu
    liáng
    sòng
    gǒu
    jiàn
    yuán
    shí
    zhī
    zaī
    fán
    yīn
    yáng
    fèn
    rán
    hòu
    chéng
    fēng
    zhī
    xiāng
    gǎn
    chù
    ér
    chǔ
    tíng
    lái
    jìn
    qiě
    yòu
    fēn
    shí
    zhī
    ěr
    shí
    zhì
    ér
    dòng
    yìng
    ér
    huī
    jiē
    rán
    xiāng
    dài
    jià
    rén
    weí
    yòng
    shàng
    shēng
    xià
    shēng
    suǒ
    jūn
    shēng
    zhī
    gāng
    róu
    zhī
    fēn
    rán
    yǒu
    dìng
    zhī
    shēng
    suī
    dōng
    chuī
    zhōng
    yīn
    mǎn
    ér
    sǔn
    jīn
    jìn
    rén
    zhī
    chuī
    yùn
    zhī
    chǔ
    fēng
    ān
    lái
    zhōng
    weí
    yíng
    suō
    xié
    fēng
    xíng
    shēng
    tōng
    jiào
    zhī
    fēng
    rán
    shī
    kuàng
    duō
    shí
    yǒu
    zhī
    shèng
    bài
    zhī
    xíng
    zhòng
    xīn
    ér
    tuō
    shén
    weī
    ruò
    cháng
    qiān
    zhī
    jǐng
    gōng
    shòu
    寿
    zaī
    yòu
    nán
    yún
    yáng
    shé
    tīng
    wén
    ér
    ér
    shěn
    sāng
    jiā
    qǐng
    wèn
    yóu
    zhī
    zhī
    weí
    shén
    xīn
    àn
    ér
    dāng
    xié
    cháng
    wén
    ér
    ruò
    ér
    è
    jīn
    zhī
    shēng
    zhī
    shēng
    zhī
    sāng
    jiā
    xié
    ruò
    shén
    xīn
    àn
    zhī
    dāng
    feī
    zhī
    suǒ
    suī
    yuē
    tīng
    yàn
    ér
    shēng
    ruò
    cháng
    wén
    zhī
    shēng
    weí
    è
    zhī
    jīn
    dāng
    è
    weí
    jiǎ
    shēng
    weí
    jiào
    zhī
    shēng
    zhī
    yīn
    yóu
    xíng
    zhī
    xīn
    yǒu
    xíng
    tóng
    ér
    qíng
    guaī
    mào
    shū
    ér
    xīn
    jūn
    zhě
    míng
    zhī
    shèng
    rén
    xīn
    děng
    ér
    xíng
    zhuàng
    tóng
    gǒu
    xīn
    tóng
    ér
    xíng
    yán
    guān
    xíng
    ér
    zhī
    xīn
    zaī
    qiě
    kǒu
    zhī
    weí
    shēng
    lài
    ?
    ér
    míng
    xié
    shēng
    zhī
    shàn
    è
    yóu
    ér
    kǒu
    xiōng
    yóu
    qín
    zhī
    qīng
    zhuó
    zài
    cāo
    zhě
    zhī
    gōng
    zhuō
    xīn
    néng
    biàn
    shàn
    tán
    ér
    néng
    lìng
    neì
    ?
    diào
    yóu
    zhě
    néng
    shàn
    ér
    néng
    lìng
    qīng
    jià
    miào
    ér
    liáng
    ?
    yīn
    huì
    xīn
    ér
    diào
    rán
    xīn
    zhī
    shēng
    míng
    weí
    èr
    èr
    zhī
    chéng
    rán
    qiú
    qíng
    zhě
    liú
    guān
    xíng
    mào
    kuí
    xīn
    zhě
    jiè
    tīng
    shēng
    yīn
    chá
    zhě
    yīn
    shēng
    zhī
    xīn
    wài
    jīn
    jìn
    weì
    dài
    zhī
    lǎo
    chéng
    ér
    zhuān
    xìn
    zuó
    zhī
    shēng
    zhèng
    jīn
    zhī
    zhōng
    qián
    shì
    hǎo
    zhě
    cóng
    ér
    chèng
    zhī
    zaī
  • qín
    nán
    yuē
    wén
    bài
    zhě
    xiū
    zǒu
    suǒ
    quán
    xīn
    weì
    yàn
    ér
    yán
    nán
    gēng
    cóng
    jīn
    píng
    zhī
    rén
    tīng
    zhēng
    pa
    xíng
    zào
    ér
    zhì
    yuè
    wén
    qín
    zhī
    yīn
    tīng
    jìng
    ér
    xīn
    xián
    tóng
    zhī
    zhōng
    yòng
    meǐ
    shū
    qíng
    suí
    zhī
    biàn
    zòu
    qín
    shēng
    tàn
    xiàn
    ér
    kāng
    kǎi
    chǔ
    qíng
    ér
    zhuān
    jiāo
    nòng
    huān
    fàng
    ér
    qiè
    xīn
    weí
    shēng
    biàn
    ruò
    zhòng
    gǒu
    zào
    jìng
    yóu
    shēng
    weí
    xiàn
    ér
    dàn
    yún
    zhì
    zhī
    shēng
    suǒ
    gǎn
    tuō
    tóng
    shēng
    yīn
    guī
    zhòng
    biàn
    rén
    qíng
    zhī
    míng
    zaī
  • zhǔ
    rén
    yuē
    nán
    yún
    pa
    zhēng
    lìng
    rén
    zào
    yuè
    yòu
    yún
    yòng
    meǐ
    shū
    ér
    qíng
    suí
    zhī
    biàn
    chéng
    suǒ
    shǐ
    使
    rén
    cháng
    gǎn
    pa
    zhēng
    jiān
    ér
    shēng
    gāo
    biàn
    zhòng
    ér
    jié
    shǔ
    gāo
    shēng
    shǔ
    jié
    shǐ
    使
    rén
    xíng
    zào
    ér
    zhì
    yuè
    yóu
    líng
    duó
    jǐng
    ěr
    zhōng
    hài
    xīn
    wén
    zhī
    yīn
    jiāng
    shuài
    zhī
    chén
    gài
    shēng
    yīn
    yǒu
    xiǎo
    dòng
    rén
    yǒu
    měng
    jìng
    qín
    zhī
    jiān
    liáo
    ér
    yīn
    biàn
    ér
    shēng
    qīng
    yīn
    biàn
    xīn
    jìng
    tīng
    jìn
    qīng
    zhī
    shì
    tīng
    jìng
    ér
    xīn
    xián
    yòng
    tóng
    yóu
    shū
    zhī
    yīn
    ěr
    chǔ
    zhī
    duō
    chóng
    qíng
    biàn
    miào
    zhuān
    jiāo
    nòng
    zhī
    yīn
    zhòng
    shēng
    zhī
    meǐ
    huì
    yīn
    zhī
    shàn
    ér
    yòng
    xīn
    chǐ
    zhòng
    yīn
    huì
    huān
    fàng
    ér
    qiè
    rán
    jiē
    dān
    gāo
    shàn
    è
    weí
    ér
    rén
    qíng
    zào
    jìng
    ér
    róng
    duān
    weí
    shēng
    yīn
    zhī
    jìn
    shū
    qíng
    zhī
    yìng
    shēng
    zhǐ
    zào
    jìng
    ěr
    yòng
    meǐ
    shū
    ér
    qíng
    zhī
    chù
    biàn
    yóu
    weì
    meǐ
    ér
    kǒu
    zhé
    shí
    zhī
    weì
    wàn
    shū
    ér
    tóng
    meǐ
    biàn
    suī
    zhòng
    tóng
    meǐ
    yǒu
    gān
    yǒu
    rán
    suí
    zhī
    qíng
    jìn
    yìng
    meǐ
    zhī
    kǒu
    jué
    gān
    jìng
    ān
    jiān
    zaī
    rán
    rén
    qíng
    tóng
    shī
    suǒ
    jiě
    suǒ
    huái
    怀
    ruò
    yán
    píng
    zhèng
    děng
    suǒ
    xiān
    zhōng
    zào
    jìng
    ruò
    yǒu
    suǒ
    shì
    yǒu
    zhǔ
    neì
    weí
    píng
    yán
    zhī
    zào
    jìng
    zhě
    shēng
    zhī
    gōng
    zhě
    qíng
    zhī
    zhǔ
    jiàn
    shēng
    yǒu
    zào
    jìng
    zhī
    yìng
    yīn
    weì
    zhě
    jiē
    yóu
    shēng
    yīn
    qiě
    shēng
    yīn
    suī
    yǒu
    měng
    jìng
    měng
    jìng
    yǒu
    zhī
    suǒ
    gǎn
    míng
    zhī
    huì
    bīn
    yíng
    táng
    jiǔ
    hān
    zòu
    qín
    huò
    xīn
    rán
    ér
    huān
    huò
    cǎn
    ěr
    feī
    jìn
    dǎo
    yīn
    biàn
    ér
    huān
    bìng
    yòng
    feī
    chuī
    wàn
    tóng
    xié
    weí
    zhǔ
    yìng
    zhǔ
    huān
    jiàn
    ruò
    piān
    zhī
    yīn
    hán
    zhì
    zhī
    shēng
    suǒ
    míng
    dāng
    fēn
    yān
    néng
    jiān
    qún
    zǒng
    zhòng
    qíng
    xié
    yóu
    shì
    yán
    zhī
    shēng
    yīn
    píng
    weí
    ér
    gǎn
    cháng
    xīn
    zhì
    suǒ
    weí
    zhǔ
    yìng
    gǎn
    ér
    rán
    shēng
    zhī
    xīn
    shū
    guǐ
    xiāng
    jīng
    weǐ
    yān
    rǎn
    tài
    huān
    zhuì
    míng
    zaī
    qín
    nán
    yuē
    lún
    yún
    měng
    jìng
    zhī
    yīn
    yǒu
    zhī
    suǒ
    gǎn
    shì
    jiǔ
    hān
    zòu
    qín
    ér
    huān
    bìng
    yòng
    yán
    piān
    bìng
    zhī
    qíng
    xiān
    neì
    huái
    怀
    huān
    zhě
    zhí
    yīn
    ér
    neì
    zhě
    shēng
    ér
    gǎn
    yīn
    shēng
    dāng
    yǒu
    dìng
    zhī
    dàn
    shēng
    huà
    chí
    huǎn
    cāng
    néng
    duì
    piān
    chóng
    zhī
    qíng
    chù
    ér
    zuò
    jīn
    tóng
    shí
    ér
    yìng
    ěr
    suī
    èr
    qíng
    jiàn
    sǔn
    shēng
    yīn
    yǒu
    dìng
    xié
    zhǔ
    rén
    yuē
    nán
    yún
    yǒu
    dìng
    shēng
    dàn
    piān
    chóng
    zhī
    qíng
    huái
    怀
    zhě
    shēng
    ér
    ěr
    suǒ
    yán
    shēng
    yǒu
    dìng
    fēn
    jià
    shǐ
    使
    鹿
    míng
    chóng
    zòu
    shì
    shēng
    ér
    lìng
    zhě
    zhī
    suī
    shēng
    huà
    chí
    huǎn
    dàn
    dāng
    néng
    shǐ
    使
    biàn
    lìng
    huān
    ěr
    gēng
    xié
    yóu
    jué
    zhī
    huǒ
    suī
    weì
    néng
    wēn
    shì
    zēng
    hán
    huǒ
    feī
    lóng
    hán
    zhī
    feī
    zēng
    zhī
    xián
    gāo
    táng
    ér
    huān
    bìng
    yòng
    zhě
    zhí
    zhì
    zhī
    zhì
    dǎo
    qíng
    lìng
    wài
    suǒ
    gǎn
    jìn
    ěr
    nán
    yún
    piān
    chóng
    zhī
    qíng
    chù
    ér
    zuò
    lìng
    tóng
    shí
    ér
    yìng
    ěr
    yán
    zhě
    huò
    jiàn
    zhàng
    ér
    huò
    ér
    beī
    gǎn
    rén
    wáng
    ér
    tòng
    shì
    xiǎn
    ér
    xíng
    qián
    suǒ
    huì
    zhī
    jiē
    yǒu
    yóu
    weí
    chù
    ér
    shēng
    dāng
    ér
    leì
    chū
    jīn
    jiàn
    zhàng
    zhì
    gǎn
    tīng
    shēng
    ér
    liú
    zhě
    feī
    zhī
    suǒ
    gǎn
  • qín
    nán
    yuē
    lún
    yún
    jiǔ
    hān
    zòu
    qín
    ér
    huān
    bìng
    yòng
    tōng
    yán
    piān
    qíng
    gǎn
    ér
    ěr
    jīn
    qiě
    yǐn
    xīn
    ér
    yán
    míng
    zhī
    chéng
    xiào
    rén
    xīn
    huān
    huān
    qíng
    zhì
    zhī
    rán
    shì
    zhī
    shāng
    xiào
    shì
    huān
    zhī
    yòng
    gài
    wén
    chǔ
    zhī
    zhě
    weí
    zhī
    róng
    ér
    weì
    céng
    jiàn
    xiào
    xué
    zhī
    mào
    chǔ
    zhī
    weí
    suǒ
    gǎn
    jiē
    yìng
    liáng
    duō
    chóng
    ér
    shào
    biàn
    zhì
    qíng
    ér
    zhuān
    xié
    ruò
    chéng
    néng
    zhì
    shēng
    yīn
    zhī
    yǒu
    duàn
    zhī
  • zhǔ
    rén
    yuē
    suī
    rén
    qíng
    gǎn
    yǒu
    duō
    shào
    yòu
    zhī
    tóng
    zhì
    xiǎo
    róng
    huài
    shèn
    beī
    ér
    zhī
    fāng
    xiǎo
    huān
    yán
    yuè
    zhì
    xīn
    zhī
    míng
    zhī
    zhì
    qīn
    ān
    tián
    ruò
    rán
    suǒ
    zài
    weī
    jǐn
    rán
    hòu
    ?
    yóu
    yán
    zhī
    zhī
    ruò
    xiàng
    zhī
    rán
    zaī
    zhì
    xiào
    xué
    suī
    chū
    huān
    qíng
    rán
    chéng
    yòu
    feī
    rán
    yìng
    shēng
    zhī
    weí
    zhī
    yìng
    shēng
    weí
    zhǔ
    zhī
    yìng
    gǎn
    chuī
    weí
    chuī
    xíng
    dòng
    ér
    jiào
    shén
    ér
    yōu
    shì
    guān
    ér
    shí
    tóng
    bié
    wài
    ér
    weì
    chá
    neì
    ěr
    rán
    xiào
    xué
    zhī
    xiǎn
    shēng
    yīn
    chǔ
    zhī
    xié
    jīn
    qiú
    zhī
    ér
    xiào
    xué
    weì
    chǔ
    zhī
    ér
    shí
  • qín
    wèn
    yuē
    zhòng
    yǒu
    yán
    fēng
    shàn
    suǒ
    lún
    fán
    bǎi
    jiē
    zài
    shēng
    fēng
    guǒ
    xié
    yòu
    rén
    shèn
    zhī
    fēng
    yǎo
    ěr
    zhī
    shēng
    yuē
    fàng
    zhèng
    shēng
    yuǎn
    nìng
    rén
    rán
    zhèng
    weì
    zhī
    yīn
    míng
    qiú
    xié
    shén
    rén
    gǎn
    wèn
    zhèng
    zhī
    lóng
    suǒ
    fēng
    chèng
    yóu
    ér
    xìng
    chóng
    wén
    zhī
    suǒ
  • zhǔ
    rén
    yìng
    zhī
    yuē
    yán
    fēng
    zhě
    chéng
    shuaī
    zhī
    hòu
    zhī
    wáng
    zhě
    chéng
    tiān
    chóng
    jiǎn
    zhī
    jiào
    weí
    zhī
    zhì
    jūn
    jìng
    shàng
    chén
    shùn
    xià
    xuán
    huà
    qián
    tōng
    tiān
    rén
    jiāo
    tài
    gǎo
    zhī
    leì
    jìn
    líng
    liù
    zhī
    neì
    hóng
    鸿
    liú
    dàng
    chén
    gòu
    qún
    shēng
    ān
    qiú
    duō
    rán
    cóng
    dào
    huái
    怀
    zhōng
    bào
    ér
    jiào
    suǒ
    rán
    xīn
    neì
    jiàn
    wài
    zhì
    xuān
    qíng
    rán
    hòu
    wén
    zhī
    cǎi
    zhāng
    zhào
    zhī
    fēng
    zhī
    yīn
    gǎn
    zhī
    tài
    dǎo
    shén
    yǎng
    ér
    jiù
    zhī
    yíng
    qíng
    xìng
    zhì
    ér
    míng
    zhī
    shǐ
    使
    xīn
    xiāng
    shùn
    shēng
    xiāng
    yìng
    huì
    tōng
    meǐ
    kǎi
    zhī
    qíng
    jiàn
    jīn
    shí
    hán
    hóng
    guāng
    xiǎn
    yīn
    shēng
    ruò
    wǎng
    wàn
    guó
    tóng
    fēng
    fāng
    róng
    mào
    qiū
    lán
    ér
    xìn
    móu
    ér
    chéng
    rán
    xiāng
    yóu
    shū
    jǐn
    cǎi
    ér
    càn
    bǐng
    guān
    dào
    zhī
    lóng
    shèng
    tài
    píng
    zhī
    xiǎn
    yuē
    fēng
    shàn
    zhī
    weí
    xīn
    weí
    zhǔ
    shēng
    zhī
    mín
    zhī
    zhì
    yīn
    huì
    xié
    rén
    zhī
    suǒ
    yuè
    zǒng
    weì
    zhī
    rán
    fēng
    zài
    yīn
    shēng
    rén
    qíng
    suǒ
    néng
    zhě
    shì
    rén
    zhī
    qíng
    zhī
    fàng
    suǒ
    dùn
    zhī
    zhī
    jué
    yīn
    suǒ
    weí
    fèng
    zhī
    zhì
    dǎo
    zhī
    kǒu
    jìn
    weì
    yīn
    kuí
    zhōng
    shǐ
    zhī
    xián
    zhī
    zhōng
    weí
    zhī
    jiǎn
    shǐ
    使
    yuǎn
    jìn
    tóng
    fēng
    yòng
    ér
    jié
    suǒ
    jié
    zhōng
    xìn
    zhù
    qiān
    xiāng
    jiào
    xiáng
    shú
    suí
    zhī
    biàn
    zhú
    dòu
    bìng
    máo
    ràng
    yòng
    zhèng
    yán
    shēng
    tóng
    shǐ
    使
    jiāng
    tīng
    shì
    shēng
    wén
    yán
    jiāng
    guān
    shì
    róng
    chóng
    yóu
    bīn
    zhǔ
    shēng
    jiàng
    rán
    hòu
    chóu
    zuò
    xíng
    yān
    shì
    yán
    zhī
    jié
    shēng
    yīn
    zhī
    ràng
    zhī
    dòng
    zhǐ
    zhī
    shǔ
    jìn
    tuì
    退
    xiāng
    gòng
    weí
    jūn
    chén
    yòng
    zhī
    cháo
    shù
    shì
    yòng
    zhī
    jiā
    shào
    ér
    zhī
    cháng
    ér
    dài
    xīn
    ān
    zhì
    cóng
    shàn
    qiān
    rán
    hòu
    lín
    zhī
    jìng
    chí
    zhī
    jiǔ
    ér
    biàn
    rán
    hòu
    huà
    chéng
    yòu
    xiān
    wáng
    yòng
    zhī
    cháo
    yàn
    pìn
    xiǎng
    jiā
    shì
    guó
    shǐ
    cǎi
    fēng
    zhī
    shèng
    shuaī
    zhī
    gōng
    xuān
    zhī
    guǎn
    xián
    shǐ
    使
    yán
    zhī
    zhě
    zuì
    wén
    zhī
    zhě
    jiè
    yòu
    xiān
    wáng
    yòng
    zhī
    ruò
    zhèng
    shēng
    shì
    yīn
    shēng
    zhī
    zhì
    miào
    miào
    yīn
    gǎn
    rén
    yóu
    meǐ
    huò
    zhì
    dān
    ?
    huāng
    jiǔ
    sāng
    feī
    zhì
    rén
    shú
    néng
    zhī
    xiān
    wáng
    tiān
    xià
    liú
    ér
    fǎn
    yīn
    shēng
    jué
    qióng
    biàn
    juān
    yǎo
    tiǎo
    zhī
    shēng
    shǐ
    使
    ér
    yín
    yóu
    gēng
    sháo
    yào
    zhī
    weì
    ruò
    liú
    qiǎn
    jìn
    shēng
    yuè
    yòu
    feī
    suǒ
    huān
    ruò
    shàng
    shī
    dào
    guó
    sāng
    nán
    bēn
    suí
    yín
    huāng
    fēng
    biàn
    hǎo
    chéng
    shàng
    suǒ
    zhì
    qún
    néng
    zhī
    suǒ
    zhū
    zhī
    tuō
    shēng
    peì
    ér
    cháng
    zhī
    chéng
    dòng
    yán
    xīn
    gǎn
    fēng
    chéng
    yīn
    ér
    míng
    zhī
    rán
    suǒ
    míng
    zhī
    shēng
    zhōng
    yín
    xié
    yín
    zhī
    zhèng
    tóng
    xīn
    zhèng
    zhī
    guān

原文: 有秦客问于东野主人曰:「闻之前论曰:『治世之音安以乐,亡国之音哀以思。』夫治乱在政,而音声应之;故哀思之情,表于金石;安乐之象,形于管弦也。又仲尼闻韶,识虞舜之德;季札听弦,知众国之风。斯已然之事,先贤所不疑也。今子独以为声无哀乐,其理何居?若有嘉讯,今请闻其说。」主人应之曰:「斯义久滞,莫肯拯救,故令历世滥于名实。今蒙启导,将言其一隅焉。夫天地合德,万物贵生,寒暑代往,五行以成。故章为五色,发为五音;音声之作,其犹臭味在于天地之间。其善与不善,虽遭遇浊乱,其体自若而不变也。岂以爱憎易操、哀乐改度哉?及宫商集比,声音克谐,此人心至愿,情欲之所锺。故人知情不可恣,欲不可极故,因其所用,每为之节,使哀不至伤,乐不至淫,斯其大较也。然『乐云乐云,锺鼓云乎哉?哀云哀云,哭泣云乎哉?因兹而言,玉帛非礼敬之实,歌舞非悲哀之主也。何以明之?夫殊方异俗,歌哭不同。使错而用之,或闻哭而欢,或听歌而戚,然而哀乐之情均也。今用均同之情,案,「戚」本作「感」,又脱同字,依《世说·文学篇》注改补。)而发万殊之声,斯非音声之无常哉?然声音和比,感人之最深者也。劳者歌其事,乐者舞其功。夫内有悲痛之心,则激切哀言。言比成诗,声比成音。杂而咏之,聚而听之,心动于和声,情感于苦言。嗟叹未绝,而泣涕流涟矣。夫哀心藏于苦心内,遇和声而后发。和声无象,而哀心有主。夫以有主之哀心,因乎无象之和声,其所觉悟,唯哀而已。岂复知『吹万不同,而使其自已』哉。风俗之流,遂成其政;是故国史明政教之得失,审国风之盛衰,吟咏情性以讽其上,故曰『亡国之音哀以思』也。夫喜、怒、哀、乐、爱、憎、惭、惧,凡此八者,生民所以接物传情,区别有属,而不可溢者也。夫味以甘苦为称,今以甲贤而心爱,以乙愚而情憎,则爱憎宜属我,而贤愚宜属彼也。可以我爱而谓之爱人,我憎而谓之憎人,所喜则谓之喜味,所怒而谓之怒味哉?由此言之,则外内殊用,彼我异名。声音自当以善恶为主,则无关于哀乐;哀乐自当以情感,则无系于声音。名实俱去,则尽然可见矣。且季子在鲁,采《诗》观礼,以别《风》、《雅》,岂徒任声以决臧否哉?又仲尼闻《韶》,叹其一致,是以咨嗟,何必因声以知虞舜之德,然後叹美邪?今粗明其一端,亦可思过半矣。」
秦客难曰:「八方异俗,歌哭万殊,然其哀乐之情,不得不见也。夫心动于中,而声出于心。虽托之于他音,寄之于余声,善听察者,要自觉之不使得过也。昔伯牙理琴而锺子知其所志;隶人击磬而子产识其心哀;鲁人晨哭而颜渊审其生离。夫数子者,岂复假智于常音,借验于曲度哉?心戚者则形为之动,情悲者则声为之哀。此自然相应,不可得逃,唯神明者能精之耳。夫能者不以声众为难,不能者不以声寡为易。今不可以未遇善听,而谓之声无可察之理;见方俗之多变,而谓声音无哀乐也。」又云:「贤不宜言爱,愚不宜言憎。然则有贤然后爱生,有愚然后憎成,但不当共其名耳。哀乐之作,亦有由而然。此为声使我哀,音使我乐也。苟哀乐由声,更为有实,何得名实俱去邪?」又云:「季子采《诗》观礼,以别《风》、《雅》;仲尼叹《韶》音之一致,是以咨嗟。是何言欤?且师襄奏操,而仲尼睹文王之容;师涓进曲,而子野识亡国之音。宁复讲诗而后下言,习礼然后立评哉?斯皆神妙独见,不待留闻积日,而已综其吉凶矣;是以前史以为美谈。今子以区区之近知,齐所见而为限,无乃诬前贤之识微,负夫子之妙察邪?」
主人答曰:「难云:虽歌哭万殊,善听察者要自觉之,不假智于常音,不借验于曲度,锺子之徒云云是也。此为心悲者,虽谈笑鼓舞,情欢者,虽拊膺咨嗟,犹不能御外形以自匿,诳察者于疑似也。以为就令声音之无常,犹谓当有哀乐耳。又曰:「季子听声,以知众国之风;师襄奏操,而仲尼睹文王之容。案如所云,此为文王之功德,与风俗之盛衰,皆可象之于声音:声之轻重,可移于後世;襄涓之巧,能得之于将来。若然者,三皇五帝,可不绝于今日,何独数事哉?若此果然也。则文王之操有常度,韶武之音有定数,不可杂以他变,操以余声也。则向所谓声音之无常,锺子之触类,于是乎踬矣。若音声无常,锺子触类,其果然邪?则仲尼之识微,季札之善听,固亦诬矣。此皆俗儒妄记,欲神其事而追为耳,欲令天下惑声音之道,不言理以尽此,而推使神妙难知,恨不遇奇听于当时,慕古人而自叹,斯所□大罔后生也。夫推类辨物,当先求之自然之理;理已定,然后借古义以明之耳。今未得之于心,而多恃前言以为谈证,自此以往,恐巧历不能纪。」「又难云:「哀乐之作,犹爱憎之由贤愚,此为声使我哀而音使我乐;苟哀乐由声,更为有实矣。夫五色有好丑丑,五声有善恶,此物之自然也。至于爱与不爱,喜与不喜,人情之变,统物之理,唯止于此;然皆无豫于内,待物而成耳。至夫哀乐自以事会,先遘于心,但因和声以自显发。故前论已明其无常,今复假此谈以正名号耳。不为哀乐发于声音,如爱憎之生于贤愚也。然和声之感人心,亦犹酒醴之发人情也。酒以甘苦为主,而醉者以喜怒为用。其见欢戚为声发,而谓声有哀乐,不可见喜怒为酒使,而谓酒有喜怒之理也。」
秦客难曰:「夫观气采色,天下之通用也。心变于内而色应于外,较然可见,故吾子不疑。夫声音,气之激者也。心应感而动,声从变而发。心有盛衰,声亦隆杀。同见役于一身,何独于声便当疑邪!夫喜怒章于色诊,哀乐亦宜形于声音。声音自当有哀乐,但暗者不能识之。至锺子之徒,虽遭无常之声,则颖然独见矣,今蒙瞽面墙而不悟,离娄昭秋毫于百寻,以此言之,则明暗殊能矣。不可守咫尺之度,而疑离娄之察;执中痛之听,而猜锺子之聪;皆谓古人为妄记也。」
主人答曰:「难云:心应感而动,声从变而发,心有盛衰,声亦降杀,哀乐之情,必形于声音,锺子之徒,虽遭无常之声,则颖然独见矣。必若所言,则浊质之饱,首阳之饥,卞和之冤,伯奇之悲,相如之含怒,不占之怖祗,千变百态,使各发一咏之歌,同启数弹之微,则锺子之徒,各审其情矣。尔为听声者不以寡众易思,察情者不以大小为异,同出一身者,期于识之也。设使从下,则子野之徒,亦当复操律鸣管,以考其音,知南风之盛衰,别雅、郑之淫正也?夫食辛之与甚噱,薰目之与哀泣,同用出泪,使狄牙尝之,必不言乐泪甜而哀泪苦,斯可知矣。何者?肌液肉汗,?笮便出,无主于哀乐,犹?酒之囊漉,虽笮具不同,而酒味不变也。声俱一体之所出,何独当含哀乐之理也?且夫《咸池》、《六茎》,《大章》、《韶夏》,此先王之至乐,所以动天地、感鬼神。今必云声音莫不象其体而传其心,此必为至乐不可托之于瞽史,必须圣人理其弦管,尔乃雅音得全也。舜命夔「击石拊石,八音克谐,神人以和。」以此言之,至乐虽待圣人而作,不必圣人自执也。何者?音声有自然之和,而无系于人情。克谐之音,成于金石;至和之声,得于管弦也。夫纤毫自有形可察,故离瞽以明暗异功耳。若乃以水济水,孰异之哉?」
秦客难曰:「虽众喻有隐,足招攻难,然其大理,当有所就。若葛卢闻牛鸣,知其三子为牺;师旷吹律,知南风不竞,楚师必败;羊舌母听闻儿啼,而审其丧家。凡此数事,皆效于上世,是以咸见录载。推此而言,则盛衰吉凶,莫不存乎声音矣。今若复谓之诬罔,则前言往记,皆为弃物,无用之也。以言通论,未之或安。若能明斯所以,显其所由,设二论俱济,愿重闻之。」
主人答曰:「吾谓能反三隅者,得意而忘言,是以前论略而未详。今复烦循环之难,敢不自一竭邪?夫鲁牛能知牺历之丧生,哀三子之不存,含悲经年,诉怨葛卢;此为心与人同,异于兽形耳。此又吾之所疑也。且牛非人类,无道相通,若谓鸣兽皆能有言,葛卢受性独晓之,此为称其语而论其事,犹译传异言耳,不为考声音而知其情,则非所以为难也。若谓知者为当触物而达,无所不知,今且先议其所易者。请问:圣人卒人胡域,当知其所言否乎?难者必曰知之。知之之理何以明之?愿借子之难以立鉴识之域。或当与关接识其言邪?将吹律鸣管校其音邪?观气采色和其心邪?此为知心自由气色,虽自不言,犹将知之,知之之道,可不待言也。若吹律校音以知其心,假令心志于马而误言鹿,察者固当由鹿以知马也。此为心不系于所言,言或不足以证心也。若当关接而知言,此为孺子学言于所师,然后知之,则何贵于聪明哉?夫言,非自然一定之物,五方殊俗,同事异号,举一名以为标识耳。夫圣人穷理,谓自然可寻,无微不照。苟无微不照,理蔽则虽近不见,故异域之言不得强通。推此以往,葛卢之不知牛鸣,得不全乎?」又难云:「师旷吹律,知南风不竞,楚多死声。此又吾之所疑也。请问师旷吹律之时,楚国之风邪,则相去千里,声不足达;若正识楚风来入律中邪,则楚南有吴、越,北有梁、宋,苟不见其原,奚以识之哉?凡阴阳愤激,然后成风。气之相感,触地而发,何得发楚庭,来入晋乎?且又律吕分四时之气耳,时至而气动,律应而灰移,皆自然相待,不假人以为用也。上生下生,所以均五声之和,叙刚柔之分也。然律有一定之声,虽冬吹中吕,其音自满而无损也。今以晋人之气,吹无韵之律,楚风安得来入其中,与为盈缩邪?风无形,声与律不通,则校理之地,无取于风律,不其然乎?岂独师旷多识博物,自有以知胜败之形,欲固众心而托以神微,若伯常骞之许景公寿哉?」又难云:「羊舌母听闻儿啼而审其丧家。复请问何由知之?为神心独悟暗语而当邪?尝闻儿啼若此其大而恶,今之啼声似昔之啼声,故知其丧家邪?若神心独悟暗语之当,非理之所得也。虽曰听啼,无取验于儿声矣。若以尝闻之声为恶,故知今啼当恶,此为以甲声为度,以校乙之啼也。夫声之于音,犹形之于心也。有形同而情乖,貌殊而心均者。何以明之?圣人齐心等德而形状不同也。苟心同而形异,则何言乎观形而知心哉?且口之激气为声,何异于籁?纳气而鸣邪?啼声之善恶,不由儿口吉凶,犹琴瑟之清浊不在操者之工拙也。心能辨理善谈,而不能令内?调利,犹瞽者能善其曲度,而不能令器必清和也。器不假妙瞽而良,?不因惠心而调,然则心之与声,明为二物。二物之诚然,则求情者不留观于形貌,揆心者不借听于声音也。察者欲因声以知心,不亦外乎?今晋母未待之于老成,而专信昨日之声,以证今日之啼,岂不误中于前世好奇者从而称之哉?」
秦客难曰:「吾闻败者不羞走,所以全也。吾心未厌而言,难复更从其馀。今平和之人,听筝笛琵琶,则形躁而志越;闻琴瑟之音,则听静而心闲。同一器之中,曲用每殊,则情随之变:奏秦声则叹羡而慷慨;理齐楚则情一而思专,肆姣弄则欢放而欲惬;心为声变,若此其众。苟躁静由声,则何为限其哀乐,而但云至和之声,无所不感,托大同于声音,归众变于人情?得无知彼不明此哉?」
主人答曰:「难云:琵琶、筝、笛令人躁越。又云:曲用每殊而情随之变。此诚所以使人常感也。琵琶、筝、笛,间促而声高,变众而节数,以高声御数节,故使人形躁而志越。犹铃铎警耳,锺鼓骇心,故『闻鼓鼙之音,思将帅之臣』,盖以声音有大小,故动人有猛静也。琴瑟之体,间辽而音埤,变希而声清,以埤音御希变,不虚心静听,则不尽清和之极,是以听静而心闲也。夫曲用不同,亦犹殊器之音耳。齐楚之曲,多重故情一,变妙故思专。姣弄之音,挹众声之美,会五音之和,其体赡而用博,故心侈于众理;五音会,故欢放而欲惬。然皆以单、复、高、埤、善、恶为体,而人情以躁、静而容端,此为声音之体,尽于舒疾。情之应声,亦止于躁静耳。夫曲用每殊,而情之处变,犹滋味异美,而口辄识之也。五味万殊,而大同于美;曲变虽众,亦大同于和。美有甘,和有乐。然随曲之情,尽于和域;应美之口,绝于甘境,安得哀乐于其间哉?然人情不同,各师所解。则发其所怀;若言平和,哀乐正等,则无所先发,故终得躁静。若有所发,则是有主于内,不为平和也。以此言之,躁静者,声之功也;哀乐者,情之主也。不可见声有躁静之应,因谓哀乐者皆由声音也。且声音虽有猛静,猛静各有一和,和之所感,莫不自发。何以明之?夫会宾盈堂,酒酣奏琴,或忻然而欢,或惨尔泣,非进哀于彼,导乐于此也。其音无变于昔,而欢戚并用,斯非『吹万不同』邪?夫唯无主于喜怒,亦应无主于哀乐,故欢戚俱见。若资偏固之音,含一致之声,其所发明,各当其分,则焉能兼御群理,总发众情邪?由是言之,声音以平和为体,而感物无常;心志以所俟为主,应感而发。然则声之与心,殊涂异轨,不相经纬,焉得染太和于欢戚,缀虚名于哀乐哉?秦客难曰:「论云:猛静之音,各有一和,和之所感,莫不自发,是以酒酣奏琴而欢戚并用。此言偏并之情先积于内,故怀欢者值哀音而发,内戚者遇乐声而感也。夫音声自当有一定之哀乐,但声化迟缓不可仓卒,不能对易。偏重之情,触物而作,故今哀乐同时而应耳;虽二情俱见,则何损于声音有定理邪?主人答曰:「难云:哀乐自有定声,但偏重之情,不可卒移。故怀戚者遇乐声而哀耳。即如所言,声有定分,假使《鹿鸣》重奏,是乐声也。而令戚者遇之,虽声化迟缓,但当不能使变令欢耳,何得更以哀邪?犹一爝之火,虽未能温一室,不宜复增其寒矣。夫火非隆寒之物,乐非增哀之具也。理弦高堂而欢戚并用者,直至和之发滞导情,故令外物所感得自尽耳。难云:偏重之情,触物而作,故令哀乐同时而应耳。夫言哀者,或见机杖而泣,或睹舆服而悲,徒以感人亡而物存,痛事显而形潜,其所以会之,皆自有由,不为触地而生哀,当席而泪出也。今见机杖以致感,听和声而流涕者,斯非和之所感,莫不自发也。」
秦客难曰:「论云:酒酣奏琴而欢戚并用。欲通此言,故答以偏情感物而发耳。今且隐心而言,明之以成效。夫人心不欢则戚,不戚则欢,此情志之大域也。然泣是戚之伤,笑是欢之用。盖闻齐、楚之曲者,唯睹其哀涕之容,而未曾见笑噱之貌。此必齐、楚之曲,以哀为体,故其所感,皆应其度量;岂徒以多重而少变,则致情一而思专邪?若诚能致泣,则声音之有哀乐,断可知矣。」
主人答曰:「虽人情感于哀乐,哀乐各有多少。又哀乐之极,不必同致也。夫小哀容坏,甚悲而泣,哀之方也;小欢颜悦,至乐心喻,乐之理也。何以明之?夫至亲安豫,则恬若自然,所自得也。及在危急,仅然后济,则?不及亻舞。由此言之,亻舞之不若向之自得,岂不然哉?,至夫笑噱虽出于欢情,然自以理成又非自然应声之具也。此为乐之应声,以自得为主;哀之应感,以垂涕为故。垂涕则形动而可觉,自得则神合而无忧,是以观其异而不识其同,别其外而未察其内耳。然笑噱之不显于声音,岂独齐楚之曲邪?今不求乐于自得之域,而以无笑噱谓齐、楚体哀,岂不知哀而不识乐乎?」
秦客问曰:「仲尼有言:『移风易俗,莫善于乐。』即如所论,凡百哀乐,皆不在声,即移风易俗,果以何物邪?又古人慎靡靡之风,抑忄舀耳之声,故曰:『放郑声,远佞人。』然则郑卫之音击鸣球以协神人,敢问郑雅之体,隆弊所极;风俗称易,奚由而济?幸重闻之,以悟所疑。」
主人应之曰:「夫言移风易俗者,必承衰弊之後也。古之王者,承天理物,必崇简易之教,御无为之治,君静于上,臣顺于下,玄化潜通,天人交泰,枯槁之类,浸育灵液,六合之内,沐浴鸿流,荡涤尘垢,群生安逸,自求多福,默然从道,怀忠抱义,而不觉其所以然也。和心足于内,和气见于外,故歌以叙志,亻舞以宣情。然后文之以采章,照之以风雅,播之以八音,感之以太和,导其神气,养而就之。迎其情性,致而明之,使心与理相顺,气与声相应,合乎会通,以济其美。故凯乐之情,见于金石,含弘光大,显于音声也。若以往则万国同风,芳荣济茂,馥如秋兰,不期而信,不谋而诚,穆然相爱,犹舒锦彩,而粲炳可观也。大道之隆,莫盛于兹,太平之业,莫显于此。故曰「『移风易俗,莫善于乐。』乐之为体,以心为主。故无声之乐,民之父母也。至八音会谐,人之所悦,亦总谓之乐,然风俗移易,不在此也。夫音声和比,人情所不能已者也。是以古人知情之不可放,故抑其所遁;知欲之不可绝,故因其所自。为可奉之礼,制可导之乐。口不尽味,乐不极音。揆终始之宜,度贤愚之中。为之检则,使远近同风,用而不竭,亦所以结忠信,著不迁也。故乡校庠塾亦随之变,丝竹与俎豆并存,羽毛与揖让俱用,正言与和声同发。使将听是声也,必闻此言;将观是容也,必崇此礼。礼犹宾主升降,然后酬酢行焉。于是言语之节,声音之度,揖让之仪,动止之数,进退相须,共为一体。君臣用之于朝,庶士用之于家,少而习之,长而不怠,心安志固,从善日迁,然后临之以敬,持之以久而不变,然后化成,此又先王用乐之意也。故朝宴聘享,嘉乐必存。是以国史采风俗之盛衰,寄之乐工,宣之管弦,使言之者无罪,闻之者足以自诫。此又先王用乐之意也。若夫郑声,是音声之至妙。妙音感人,犹美色惑志。耽?荒酒,易以丧业,自非至人,孰能御之?先王恐天下流而不反,故具其八音,不渎其声;绝其大和,不穷其变;捐窈窕之声,使乐而不淫,犹大羹不和,不极勺药之味也。若流俗浅近,则声不足悦,又非所欢也。若上失其道,国丧其纪,男女奔随,淫荒无度,则风以此变,俗以好成。尚其所志,则群能肆之,乐其所习,则何以诛之?托于和声,配而长之,诚动于言,心感于和,风俗一成,因而名之。然所名之声,无中于淫邪也。淫之与正同乎心,雅、郑之体,亦足以观矣。」



译文
有秦客询问东野主人:“听说前人曾有这样的说法:‘太平时代的音乐安宁而快乐,亡国之际的音乐哀伤而怀思。’虽然太平与混乱是政治上的事,但在音乐上却可以得到应和,因此哀伤怀思的感情在金石上得以体现,而安定快乐的形象则表现于管弦中。孔子曾聆听韶乐,了解了大舜的德行;季札听音乐,领略了各国的风气。这早已是事实,前辈贤者从不怀疑。您却认为声音没有哀乐之分,这是什么道理呢?若有高见,请分享给我听。” 主人回答道:“这个道理在历史长河中已经被埋藏了很久,没有人愿意去发掘阐释,因此导致历代人都搞混了名与实(而归按,名与实必须相得益彰),现在有幸得到您的启发,我就来简单地讲一下这个道理。天地共同运转,万物依此生息。四季更替,五行相应,表现为五种颜色,发出为五声。声音的产生好比气味在天地间弥漫开来。而声音的优劣,虽然会有受到浑浊混乱的影响,但其本质却无改变,不会因为别人的爱憎或哀乐而改变其性质(而归按,这显然是关于物理或自然声音的)。等到各种音调相合,声音和谐,这是人心最高层次的愿望,情欲的集中之所。古人知道情感不能放任自流,欲望不可无限膨胀,因此借着所欣赏的音乐之力,常常进行节制,让人们能够哀怨而不至于伤及身心。” 译文详情»


嵇康简介: 嵇康,生于224年(也有说法是223年),卒于263年,是三国时期魏国谯郡铚县(今安徽省宿州市西)人。他是著名的思想家、音乐家和文学家,被誉为“竹林七贤”的精神领袖之一。 嵇康在正始末年与阮籍等竹林名士共同倡导玄学新风,主张“越名教而任自然”、“审贵贱而通物情”,反对封建礼教和道统思想。他的这些思想对后来的文化和思想界产生了深远的影响。 除了嵇康的思想成就之外,他还是一位杰出的音乐家和文学家。他曾创作了大量的音乐作品,并被尊为“琴圣”。嵇康的文学作品以《琴赋》和《离骚》最为著名,这些作品在文学史上有着重要的地位。 嵇康曾娶曹操的曾孙女,被封为曹魏中散大夫,世称嵇中散。但他因为得罪了钟会,被司马昭构陷,最终被处死。嵇康的早逝给中国古代思想文化界带来了巨大的损失,但他的思想和作品却在后世得到了广泛的传承和发扬。


嵇康 的其他作品